Þú ert líklega að lesa þetta blogg því þú ert að huga að því að koppa eða klósettþjálfa barnið þitt. Ég veit þér gæti fundist þetta langt blogg en þetta er krefjandi, mikilvægt en líka skemmtilegt verkefni og við viljum veita þér allar upplýsingar og möguleg bjargráð sem gætu hjálpað ykkar ferli! Fáðu þér nú einn kaffibolla og sökktu þér í þetta verkefni okkur og lestu vel og vandlega. Við erum með þér í þessu!Mundu að öll börn eru misjöfn...
... og það er hægt að kenna börnum á kopp á ýmsan hátt. Við hjá Cocobutts mælum með EC (Elimination Communication) sem gengur útá það að lesa merki barnsins og að skapa sambönd á milli orða og þarfa. Þetta blogg er þó ekki alfarið um EC þar sem það eru klárlega heil fræði útaf fyrir sig. En hér höfum við blandað saman ráðum úr EC og hefðbundinni koppaþjálfun!
Hvernig veistu að barnið þitt er tilbúið fyrir koppaþjálfun?Áður en þú byrjar á koppaþjálfun skaltu ganga úr skugga um að barnið þitt sé tilbúið í þetta skref. Börn á aldrinum 18-24 mánaða eru oft að sýna fyrstu merkin um að vera tilbúin, en ekki endilega tilbúin í stífa koppaþjálfun. Flest börn eru tilbúin á aldrinum 18 mánaða til 3 ára, en hvert barn er misjafnt. Koppaþjálfun er ekki bara "allt eða ekkert" – sum börn þurfa meiri tíma og skref-fyrir-skref nálgun hentar þeim betur.Leitaðu að merkjum um að barnið sé tilbúið, eins og að sýna áhuga á baðherberginu eða eru þurr í lengri tíma. Einnig er sterkt merki þegar barnið þitt streytir mikið á móti á meðan það er verið að skipta á því.
Fleiri merki:
Ef bleyjan helst þurr í 2 tíma í einu
Ef bleyjan er þurr eftir lúr
Sýnir óþægindi þegar það er með blauta bleyju
Felur sig til að pissa eða kúka
Pissar sjaldnar en meira í einu
Getur dregið niður og hysjað upp buxurnar sjálft
Getur setið kyrrt í 2-5 mínútur
Skilur og fylgir einföldum leiðbeiningum
Börn þurfa ekki alltaf að vera tilbúin. Oftast nægir að þið sem foreldrar séuð tilbúin að taka þetta skref ef barnið þitt er heilbrigt og ekki með nein frávik sem tengjast þroska þess.
Mundu að börn læra best með því að fylgjast með! Við mælum með að taka börnin snemma með inná klósettið þegar við förum sjálf. Þannig læra þau að þetta sé hluti af okkar eðlilega lífi og að allir nota klósettið! Ef þau hafa engan áhuga á þessu af fyrra bragði þá notaru jákvæða hvatningu, talar um klósettið, piss og kúk á jákvæðu nótunum í aðdraganda þjálfunar og lætur það vita að nú sé bleyjutímabilið að taka enda og barnið sé að fara að takast á við nýtt og spennandi verkefni sem er að læra að nota klósettið eins og mamma og pabbi eða stóru krakkarnir.
Hvað þarf?
Það sem þú þarft er koppur (helst í öllum baðherbergjum ef það eru nokkur á heimilinu) og/eða klósettseta og kollur, og góðar þjálfunarnærbuxur. Við hvetjum þig til þess að venja barnið strax á klósettið svo þú sleppir við að venja barnið af kopp seinna meir. Einnig er mjög gott að eiga blautpoka með tveimur hólfum svo þú getir geymt hrein aukaföt og pissublaut föt í eina og sama pokanum sem er bæði vatnsheldur og heldur lykt í skefjum. Einnig þarftu þolinmæði og hugarfar sem er litað af jákvæðni og stuðning. Við mælum eindregið með þjálfunarpakkanum okkar!
Búðu til jákvæða upplifun
Gerðu koppaþjálfun að jákvæðri upplifun fyrir barnið þitt. Búðu til þægilegt og aðlaðandi rými á baðherberginu og hrósaðu barninu þínu fyrir viðleitni þeirra. Notaðu jákvæða styrkingu, helst í formi orða, til þess að hvetja barnið þitt til að nota klósettið. Þegar barninu tekst svo að gera stykkin sín í klósettið í fyrsta skipti skiptir máli að hrósa því vel og gera því ljóst að það stóð sig vel. Þá er líklegra að barnið leitist við að endurtaka leikinn þegar því er næst mál.
Það er mjög mikilvægt að skamma ekki barnið ef það verður slys. Það á ekki að skammast sín fyrir það að vera að læra. Því jákvæðari sem upplifunin er því líklegra er að barnið vilji halda þessu ferli áfram.
Ekkert sjónvarp eða iPad í bleyjulausum tímaBörn breytast í litla uppvakninga þegar þau horfa. Þau slökkva á heilanum og kveikja bara á slökunartakkanum. Þá verða langoftast slys.
Samræmi er lykilatriði
Samræmi er lykilatriði þegar kemur að koppaþjálfun. Haltu þig við rútínu og farðu með barnið þitt á koppinn, en ekki þvinga það. Það er mikilvægt að vera þolinmóður og skilningsríkur í gegnum ferlið. Mikilvægt er að fylgjast með atferli barnsins allan tímann og hafa augun á því á öllum vökutímum. Þjálfunin snýst um að taka eftir því að barnið þarf að pissa og koma því á klósettið áður en það pissar á gólfið eða í buxurnar. Á þessu stigi mælum við með að barnið sé bert að neðan heimafyrir eða þá í venjulegum nærbuxum. Það er mikilvægur partur af ferlinu að barnið sjái hvert pissið og kúkurinn fer ef barnið fer ekki á klósettið. Þeim bregður oft í fyrstu og þá er mikilvægt að sýna skilning og útskýra fyrir barninu að nú eigi pissið og/eða kúkurinn heima í klósettinu, ekki í nærbuxunum eða á gólfinu. Svo hjálpist þið að að þrífa þetta (eða þú og barnið horfir á) og endurtakið leikinn! Það er mikilvægt að þú talir við barnið í boðhætti þegar þú séð að barninu er mál. Ef þú spyrð barnið hvað það þurfi að pissa þá eru 99% líkur á því að það svari neitandi þó það sé á iði og þurfi að pissa. Mundu að barnið er að læra nýja lífskúnst og þjálfa nýtt skynfæri. Það er vant því að láta vaða, hvar sem er og hvenær sem er. Það mun gerast að það gleymi sér, sérstaklega þegar það er í dundi. Það er þitt verkefni að einbeita þér að verkefninu, ekki barnins. Þú átt að grípa barnið þegar því er mál og segja „Ég sé að þú þarft að pissa, förum á klósettið núna“.
Í hvert skipti sem barninu tekst að pissa í kopp eða klósett er mikilvægt að þú hrósir því vel. Sum börn þurfa einhverja meiri umbun eins og stimpil, límmiða eða jafnvel nammi. Láttu það eftir þér. Verðlaunin þurfa að vera nógu hvetjandi svo barnið nenni þessu. Fyrir þessi yngri, hafðu augun opin gagnvart merkjum og búðu til tengingar
Það er öflugt að hjálpa barninu að tengja tilfinningar við orð, þannig að þau geta notað orðin seinna meir til þess að láta vita að þau þurfa að fara á klósettið. Sem dæmi er hægt að halda barni yfir klósettinu (eða hafa það á koppnum) og nota orðið "Kúka!" þegar það kúkar.
Hvort sem barnið er að gera stykkin sín eða er búið að því að þá er mikilvægt að hafa orð á því og segja „pissa“ eða „kúka“ og taka það upp, fara með það á koppinn eða á klósettið og skeina því á koppnum/eða klósettinu. Þegar barnið er farið að tengja orðin við athafnirnar og segja þau upphátt er hægt að minna það á að láta vita áður en það lætur vaða þegar það verða slys.Skref-fyrir-skref koppaþjálfun
1. Byrjaðu að kynna hugmyndina
Settu koppinn á baðherbergið og leyfðu barninu að sjá hann og jafnvel leika sér með hann.
Lesið bækur um koppaþjálfun saman.
Leyfðu barninu að sjá að allir fara á klósettið og útskýrðu hvað gerist.
2. Kenndu barni þínu að tengja þarfir við orð
Það hjálpar barninu að átta sig á því sem er að gerast og byggir upp tengingar.
Þegar þú skiptir á barninu, segðu "Þú pissaðir í bleyjuna. Bráðum ferðu að pissa í koppinn."
Þegar barnið kúkar, segðu "Þú kúkaðir. Kúkur fer í koppinn."
3. Leyfðu barninu að æfa sig
Láttu barnið sitja á koppnum í fötunum fyrst til að venjast honum.
Þegar það er tilbúið, láttu það sitja á koppnum berrassað eftir svefn eða bleyjuskipti.
Ekki pressa á að það þurfi að pissa – það snýst fyrst og fremst um að venja það við upplifunina.
4. Skapaðu venjur
Settu barnið á koppinn á ákveðnum tímum dags (t.d. eftir mat og fyrir svefn).
Notaðu alltaf sömu orð til að útskýra hvað er að gerast "Núna förum við á koppinn áður en við förum út að leika".
Ef barnið sýnir áhuga, taktu bleyjuna af á daginn í stuttum skorpum.
5. Búðu til jákvæða reynslu
Hrósaðu barninu þegar það situr á koppnum, sama hvort það gerir eitthvað eða ekki.
Ekki refsa eða gera mikið úr slysum, þau eru hluti af ferlinu.
Ef barnið er tregt, haltu áfram að nota jákvæða styrkingu, t.d. bók, límmiða eða bara hrós.
6. Bleyjulaus tími
Þegar barnið er tilbúið, prófaðu að hafa það án bleyju í smá tíma á daginn.
Hafðu koppinn aðgengilegan og minntu barnið á að nota hann.
Ef slys verða, taktu þeim rólega og segðu "Næst skaltu segja mér þegar þú þarft að fara á koppinn/klósettið."
Hvað ef barnið er ekki tilbúið?
Sum börn eru einfaldlega ekki tilbúin, og það er í lagi. Ef barnið mótmælir mjög eða sýnir engan áhuga, bíddu og prófaðu aftur síðar.
Ef barnið hefur náð góðum tökum en síðan fer aftur í bleyjuhegðun, taktu pásu og byrjaðu rólega aftur.
Sum börn ganga í gegnum hræðslustig við að gera stykkin sín í koppinn – þá er gott að bjóða upp á bækur, syngja lag eða hafa leikföng nálægt.
Með þessari skref-fyrir-skref nálgun verður koppaþjálfunin rólegri og aðlögun að nýjum venjum verður eðlilegri fyrir barnið.
Næstu skref...
Þegar barnið er farið að láta vita áður en það lætur vaða og er byrjað að gera stykkin sín nokkuð reglulega í koppinn/klósettið á bleyjulausum tíma, þá er það tilbúið í prófa að vera í venjulegum nærbuxum eða buxum heima. Börn halda oft að þau séu í bleyju þegar þau skynja að þau séu í einhverju að neðan og láta ekkert endilega vita þó þau séu orðin vön að láta vita á bleyjulausum tíma. Því er mikilvægt að byrja á þessu skrefi í öruggu umhverfi. Flest börn verða mjög hissa þegar þau pissa á sig og verða pissublaut og átta sig fljótlega á því að þau séu ekki í bleyju og þurfi líka að láta vita í þessu tilfelli.
Nú fyrst er tímabært að huga að þjálfunarnærbuxur eða æfingarnærbuxum. Við viljum ekki að börnin tengi þjálfunarnærbuxurnar við bleyju. Þær eiga bara að grípa slys og því er mikilvægt að börnin séu komin visst langt í þessu ferli áður en þjálfunarnærbuxurnar eru notaðar. Ekki nema þeim finnist mjög óþægilegt að finna fyrir vætunni og láti vita strax þegar þau hafa pissað.👉 Þjálfunarnærbuxur sem Cocobutts býður upp á
Þá gæti gengið að nota þjálfunarnærbuxur snemma í ferlinu. Gott er að miða við að nota þjálfunarnærbuxur þegar þið viljið vernda fötin: eins og þegar er farið í bíltúra, út að leika og slíkt. Ef barnið er að pissa í þjálfunarnærbuxurnar og er ekki að láta vita að þá er mikilvægt að bakka og nota venjulegar nærbuxur eða óvatnsheldar þjálfunarnærbuxur svo þið getið gripið inn í þegar þið sjáið að það hefur orðið slys.
Gerðu ráð fyrir óvæntum slysum
Slys gerast og því er mikilvægt að þið séuð viðbúin. Hafið auka föt og annað við höndina, sérstaklega þegar þið eruð ekki heima. Ekki láta hugfallast ef það verða slys, því það er eðlilegur og mikilvægur hluti af ferlinu.
Koppaþjálfun tekur tíma og þolinmæði, en með réttri nálgun og hugarfari getið þið saman náð árangri!
Viltu bæta einhverju við eða með einhverjar spurningar? Skildu eftir komment!
Góða þjálfun!